wtorek, 13 sierpnia 2013

Dziewczynka w trampkach ****

Dziewczynka w trampkach zjednuje naszą sympatię od pierwszych minut filmu. Jest bystra i buntuje się przeciwko niezrozumiałym zasadom. Nosi trampki, przyjaźni się z chłopcem z sąsiedztwa, marzy o posiadaniu roweru i o tym, żeby w domu czekał na nią ojciec. Jednak rower jest drogi, a przede wszystkim jazda na nim jest dziewczynkom zakazana. Ojciec zaś, nieustannie wypatrywany przez tęskniącą żonę, jest w domu rzadkim gościem, gdyż większość czasu poświęca na poszukiwanie nowej żony, mogącej dać mu… syna. Sympatię, a wręcz podziw dla Wadjdy (bo tak ma na imię tytułowa bohaterka) wzbudza również jej spryt, upór i konsekwencja. Usiłuje przeciwstawić się matce, nauczycielkom w szkole, a także swojemu małemu przyjacielowi. Udaje jej się zwieść nawet wyjątkowo surową i podejrzliwą dyrektorkę szkoły – pod pozorem skruchy i postanowienia „poprawy”, uzyskuje zgodę na udział w konkursie recytatorskim (polegającym na recytacji fragmentów Koranu oraz sprawdzeniu znajomości księgi), w którym główną nagrodą jest znacząca suma pieniędzy. Za ewentualną wygraną Wadjda chciałaby kupić upragniony rower…

Tak naprawdę jednak, oglądamy film (saudyjskiej reżyserki Haify Al-Mansour) o kobietach w Arabii Saudyjskiej. Kobietach, które dzielą wspólny los, bez względu na wiek, pozycję społeczną, czy poziom zamożności. Podporządkowanych i uwięzionych w potrzasku norm społeczno-religijnych kraju, w którym mieszkają. Mamy więc tytułową bohaterkę i jej rówieśniczki, nieustannie karcone w domu i w szkole za wszelkie przejawy własnych dążeń i przyuczane do całkowitego podporządkowania i skrajnie pojmowanej skromności. Gdy jedna z koleżanek Wadjdy z kółka religijnego oznajmia, iż właśnie została wydana za mąż, otrzymuje gratulacje od szkolnej nauczycielki. Jest także matka Wadjdy, młoda i piękna kobieta, której radość życia stopniowo zanika wobec lęku przed porzuceniem przez męża. Wszystko w jej życiu, nawet miłość do córki, podporządkowane jest jemu, choć mężczyzna nie ukrywa faktu, że planuje założenie drugiej rodziny. I są też kobiety, które same żyjąc wedle ustalonych reguł, narzucają te reguły pozostałym, skazując je na powielanie własnego losu. Tak postępuje matka w stosunku do Wadjdy, jej teściowa, dążąca do ożenienia syna z drugą kobietą, a przede wszystkim dyrektorka szkoły dla dziewcząt, wyjątkowo gorliwie wtłaczająca uczennice w przewidziane dla nich role społeczne (choć jednocześnie pojawia się sugestia, iż sama łamie obowiązujące nakazy moralne).

„Dziewczynka w trampkach” to ciekawy, ale ponury i przytłaczający obraz życia kobiet w Arabii Saudyjskiej i innych krajach o fundamentalistycznych systemach. Oglądając film trudno o inną refleksję niż zdumienie nad ukazaną nierównością społeczną i uczucie szczęścia, iż nie żyje się w podobnym systemie religijnej i obyczajowej opresji. I choć finał opowiedzianej historii zdaje się pozostawiać nieco nadziei na przyszłość, to jest to finał, powiedziałabym, słodko – gorzki. Wprawdzie spełnia się marzenie Wadjdy, a jej matka wreszcie dostrzega wyjątkowość swojej córki, jednak dzieje się tak tylko dlatego, iż w życiu matki dziewczynki nie ma już mężczyzny…


3 komentarze:

  1. Recenzja fajna, ładnie napisana i zachęcająca do obejrzenia, a jeszcze filmu nie widziałem. Niemniej trudno się to czyta białe literki na czarnym tle, bo oczojebie... Ustaw odcień szarości jak w linkach, będzie znacznie przyjemniej.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To zależy od pory i oświetlenia. Do czytania nocą poleciłbym program flux (zmienia gammę monitora) http://justgetflux.com/, czy Androidowy odpowiednik Twilight.

      Usuń
  2. według mnie ten film wcale nie jest taki ponury ;)a jazda na rowerze wcale nie jest zakazana, ani w Koranie, ani w filmie nie pada ani razu takie zdanie ;) Co innego: nie wypada, nie może, ale zakazane to bardzo mocno słowo.
    Uważam,że trochę za bardzo uogólniasz i naciągasz o różnych wyrwanych z filmowego kontekstu sytuacjach. Poza tym, zalecałbym większą ostrożność przy pisaniu o ludzkich wartościach, to temat dosyć skomplikowany a przede wszystkim subiektywny ;)
    Recenzja nie jest zła o tyle, że widać, iż film Cie poruszył. To bardzo dobrze, mnie też :) Ale drogą która idziesz w interpretacji "dziewczyny w trampkach" dla mnie jest zbyt oparta na stereotypach.
    Jeśli ktoś spodziewa się , że w tym filmie zobaczy : agresję, przemoc, poniżenie, przemoc seksualna, molestowanie, przekleństwa, policję religijną, więzienie, to się rozczaruje.

    Film jest dramatem, ale wcale nie ciężkiego kalibru. Ogląda się go przyjemnie, bo w tej rzeczywistości,świat mężczyzn jest na wielu płaszczyznach śmieszny w żałosny sposób. Jako facet świetnie się bawiłem oglądając jak dziewczyny się z nich śmieją, sam się śmiałem.
    Bo wbrew temu, co pisze autorka tej recenzji, w filmie nie chodzi o to, że w życiu przytłaczają nas problemy i nierówności społeczne. Tylko o to, jak sobie możemy z nimi radzić. Nie wszystkim się udaje, bo nie każde wybory są słuszne.
    , "Za kamerą" stanęła kobieta, ale nie jest to bynajmniej feministyczny film w stereotypowym dla facetów znaczeniu ;) Poruszający i odważny, ale nie uciekający się do skrajności.

    OdpowiedzUsuń